Blog, durf je uit te spreken

Vorige week liep ik met een vriendin over begraafplaats Zorgvlied in Amsterdam. Een hele mooie begraafplaats die nog op ons lijstje stond om een keer foto’s te gaan maken.
De dood is een onderwerp waar niet zo vaak over gesproken wordt. Veel mensen vinden het toch een lastig onderwerp.

Doodgaan is een zekerheid die bij het leven hoort. Ooit is er een einde, niemand weet precies wanneer en hoe die eruit gaat zien.
Mijn 91-jarige moeder zie ik vechten met het leven. Ze wil nog van alles, maar haar lijf wil niet meer zo meewerken. Ik vind het heel boeiend om daar met haar gesprekken over te voeren.
Wat maakt je leven zinvol?
Wanneer is het klaar?
Voor wie leef je?
Het is ook heel fijn om deze zaken met haar te bespreken en haalt een beetje de lading van het onderwerp af.
Als je op een liefdevolle, respectvolle manier naar elkaar luistert kan alles bespreekbaar zijn.

De verschillende graven op Zorgvlied laten duidelijk zien hoe verschillend er gedacht wordt over leven en dood. Hoe verschillend mensen leven en hoe er met de dood omgegaan wordt. Heel veel graven zijn eenvoudig, bijna statisch. Een enkele is heel kleurig, heeft een vrolijk beeld of iets wat de overledene symboliseert. Ik vond het fijn om te zien dat er ook op de begraafplaats vrolijkheid te zien was.

Toen mijn vader overleden was en we met mijn moeder en zussen de begrafenis gingen plannen dacht ik: “ik moet verdrietig zijn, zo hoort dat”. Dat was een aanname en gelukkig hebben we heel erg gelachen met elkaar tijdens het ophalen van herinneringen. Lachen en huilen zijn emoties die tenslotte heel dicht bij elkaar liggen.

Het is zo zonde dat we aannames hebben die ons leven soms zo ingewikkeld kunnen maken.
Lachen maakt vrolijk en lucht op.
Huilen ruimt lekker op.
Boos zijn kan heel verlichtend werken.
Lachen is algemeen geaccepteerd, maar huilen en boosheid vinden we over het algemeen een stuk lastiger om mee om te gaan. Zijn we soms zelfs bang voor, meestal omdat we niet weten hoe we hier mee om moeten gaan.

Waarom wordt ons dat niet geleerd? Het zou het leven een stuk makkelijker maken als we wat luchtiger met al onze emoties om kunnen gaan. En gelijk zeggen wat ons bezig houdt. Ik ben ervan overtuigd dat dat heel veel ziektes kan schelen.
Toen ik nog thuis woonde bij mijn ouders had ik moeite met naar de wc gaan. Er werd bij ons thuis niet heel openlijk gesproken over veel zaken. Ik voelde altijd een soort spanning als ik thuis kwam. Een soort muur waar ik tegenaan liep.
Eenmaal op mezelf werd dit probleem al een stuk minder en kon ik iedere 2 dagen toch wel wat van mijn ballast kwijt in de wc-pot. En nu is dat absoluut geen probleem meer, behalve misschien de eerste dag ergens op vakantie.
Ik moet zeggen dat het een stuk aangenamer leeft nu ik mezelf zoveel mogelijk uitspreek als iets met zwaar valt, lastig is of ongemakkelijk. En m’n darmen hebben er baat bij.

In ons taalgebruik heb je heel veel prachtige uitspraken die op ons lichaam duiden zoals:

De poot stijf houden.
Iets op je lever hebben.
Het ligt zwaar op de maag.
Uitdrukkingen die verwoorden waar klachten kunnen ontstaan.

Als je niet uit wat je dwars zit, is het leven soms moeilijk te verteren. Ik denk dat dit echt op je maag kan werken en klachten kan veroorzaken.

Mijn vader was geen prater en heeft zo lang als ik me kan herinneren Rennies geslikt tegen het maagzuur. Uiteindelijk kreeg hij geen verdere maagklachten maar wel kanker in zijn slokdarm. Achteraf, met de kennis die ik nu heb, vind ik dat niet heel raar. Hij vond het leven best lastig te slikken.

Mijn vriendin vertelde dat ze de laatste tijd een aantal keren was gevallen. Uitglijden op een matje wat er al tig jaar ligt. Net de andere kant opsturen dan je zegt en in botsing komen met je medefietser.
Ze heeft een aantal heftige dingen meegemaakt de afgelopen periode. Ik zei tegen haar, deze valpartijen willen je vast iets zeggen. Misschien moet je iets rustiger aan doen, iets meer op jezelf passen. Je struikelt nu letterlijk door het leven.

Vaak is het lastig om voor jezelf deze zaken te herkennen. We leren over het algemeen ook om maar door te gaan. Niet lullen maar poetsen. En toch breekt dat op een gegeven moment op.

Dus mijn motto is:

• Spreek je uit, direct wanneer het je dwars zit. Wacht er niet mee, want de spanning hoopt zich alleen maar op.
• Neem de signalen van je lichaam serieus. Neem de tijd om op jezelf te reflecteren. Waarom struikel ik zo vaak? Waarom heb ik regelmatig hoofdpijn? Waarom heb ik zo’n vol gevoel, terwijl ik niet veel eet?
• Wees liefdevol naar jezelf en naar de mensen in je omgeving. Neem niet klakkeloos dingen aan die niet besproken zijn. Check of je gedachten kloppen. En wees niet teleurgesteld als je iets hoort waar je niet zo blij mee bent. Iedereen heeft recht op zijn of haar eigen mening, maar het betekend niet dat dat de waarheid is. Ik kan tegen jou zeggen dat geel je niet zo goed staat. Betekend niet dat jij die gele trui maar in je kast moet laten liggen. Jij kan dragen waar je blij van wordt. Of ik het nou mooi vind of niet.
• Bewaar de mooie woorden van de begrafenisspeech niet voor dan, maar zeg ze nu. Het is altijd fijn om lieve, mooie woorden over jezelf en je gedrag te horen.

En soms is het lastig om de juiste woorden te vinden. Soms val je voor de zoveelste keer in dezelfde valkuil en ren je jezelf weer voorbij. Hulp vragen mag en is vaak heel verstandig.
Vertel je zorgen aan iemand die je vertrouwt. Roep de hulp in van een professional, uit de reguliere zorg of wat meer op het alternatieve vlak. Voel wat bij jou past.

Tijdens mijn opleiding systemisch werken heb ik heel veel inzicht gekregen in hoe mijn eigen familiesysteem mij tegenhoudt om bepaalde stappen te nemen. En ook bij de Luisterkind opleiding hebben we veel op elkaar geoefend en aardig wat ballast weg kunnen schuiven. Maar daar een andere keer meer over.
Mijn boodschap voor nu is, spreek je uit en je hoeft het niet alleen te doen.